Programma

De impact van technologie en data is overal voelbaar in onze samenleving. Ook het openbaar bestuur wordt geraakt door deze ontwikkelingen. Overheden kiezen er steeds vaker voor om algoritmes in te zetten om hun werkzaamheden sneller en efficiënter te kunnen doen. Daarnaast gebruiken ze data om voorspellingen te maken, bijvoorbeeld om te anticiperen op een groeiende zorgbehoefte of toenemende aanvragen voor sociale uitkeringen. Overheden kopen hiervoor vaak data of datadiensten in. Van wie kopen overheden deze data? Hoeveel publiek geld besteden ze hieraan? En waar komt het eigenaarschap te liggen?

Mirko Tobias Schäfer, wetenschapper bij Universiteit Utrecht, neemt het publiek mee in de wereld van inkoop van data(diensten), aan de hand van inzichten uit onderzoek. 

De sessie wordt ingeleid door het Smart Region Office, die de Vlaamse aanpak en het ondersteuningsaanbod zal verduidelijken. 

• 'Bezint eer ge begint': het VLOCA Canvas als randvoorwaarde voor een succesvolle implementatie van digitale oplossingen
  VLOCA ondersteunt lokale besturen bij de definiëring van schaalbare en duurzame digitaliseringsprojecten als hefboom voor de realisatie van lokale beleidsdoelstellingen. Het helder formuleren en structureren van projectvoorstellen, inclusief het aantonen van de directe en indirecte waarde en het meten van impact, kan complex zijn. Het VLOCA-Canvas is hiervoor een hulpmiddel. Het helpt lokale besturen bij het visualiseren, afbakenen en structureren van digitaliseringsprojecten. Deze gestructureerde aanpak biedt handvaten voor het afstemmen van ideeën op beleidsdoelstellingen en bedrijfsarchitectuur.
  Tijdens de sessie zal het VLOCA-team, aan de hand van concrete praktijkvoorbeelden, de verschillende onderdelen van het canvas toelichten. 
   
• LBLOD 
  Lokale Besluiten als Gelinkte Open Data, kortweg LBLOD, haalt een schat aan relevante informatie uit de archieven van lokale overheden. Hoe? Door beslissingen van burgemeesters, colleges en gemeenteraden in Vlaanderen beschikbaar, doorzoekbaar en herbruikbaar te maken voor overheden, burgers en ondernemingen via gelinkte open data.

Bart Meert (Agoria) bespreekt de smart city activiteiten van Agoria voor lokale besturen.

Jelle Hoedemaekers (Agoria) gaat dieper in op de steeds grotere rol van data als drijvende kracht achter (economische) groei en innovatie. Hij belicht de uitdagingen waar we voor staan om de maximale waarde uit data te halen en benadrukt het belang van een nauwere samenwerking tussen publieke en private sectoren. In zijn presentatie reflecteert hij over de rol van lokale besturen in de data-economie en schetst hij de obstakels én oplossingen voor een succesvolle samenwerking.

Sarah Spiessens van Stad Gent legt uit hoe de stad proactieve dienstverlening aanbiedt door data te laten lopen in plaats van de burger. Dit helpt drempels weg te nemen voor rechthebbenden en garandeert dat de juiste mensen toegang krijgen tot de hulp en diensten waar ze recht op hebben. Door datagedreven te werken kan Gent het beleid en de criteria voor de dienstverlening beter afstemmen op de noden van de inwoners en de beoogde doelgroepen. Dit zorgt voor een gerichtere en efficiëntere aanpak, met extra aandacht voor diegenen die het meeste baat hebben bij de diensten van de stad. 

De Gemeente-Stadsmonitor is hét referentieplatform voor data en kennis binnen jouw gemeente of stad. Met meer dan 400 indicatoren biedt het een stevige basis om je lokaal beleid vorm te geven, te ondersteunen, op te volgen en te versterken. Bovendien geven 130 cijfers inzicht in de tevredenheid van je inwoners en maken ze vergelijkingen mogelijk met andere gemeenten of regio's. 

In deze sessie nemen, Hilde Schelfaut (projectleider Gemeente-Stadsmonitor bij het Agentschap Binnenlands Bestuur (ABB)) en haar collega's, je mee in de wereld van datagedreven besturen. Ze duikt samen met jullie dieper in de monitor en bespreekt welke indicatoren relevant zijn voor jouw bestuur. Welke cijfers laten vooruitgang zien? Wat zijn de aandachtspunten? Welke gemeenten kennen gelijkaardige uitdagingen? Met de opmaak van het meerjarenplan in zicht, is dit de ideale gelegenheid om met de Gemeente-Stadsmonitor aan de slag te gaan. Daarnaast licht Hilde toe hoe ABB al meer dan 100 lokale besturen ondersteunde met op maat gemaakte workshops. Ze deelt graag de inzichten en ervaringen uit het lerend netwerk.

Er moet meer met data. Dit betekent niet alleen begrijpen wat de verschillende regels en richtlijnen zijn van de EU, maar ook weten hoe je als organisatie die nieuwe verantwoordelijkheden organiseert en implementeert. De waarde van data komt echt tot zijn recht in een ecosysteem, waar data vlot kunnen gedeeld worden.

Bart Rosseau (Digitaal Vlaanderen) geeft een overzicht van de aanpak rond data in Vlaanderen en de Data Governance Act en meer bepaald de impact ervan op lokale besturen. Deze wetgeving regelt de toegang en het delen van data binnen de EU, met als doel de gegevensuitwisseling tussen overheden en organisaties te vereenvoudigen. Daarnaast presenteert hij  de datamaturiteitsscan, een tool waarmee lokale besturen hun databeheer kunnen evalueren en verbeteren. De scan helpt bij het identificeren van sterke punten en verbeterkansen in het gebruik en beheer van data.

Joachim van den Bergh deelt zijn inzichten over het groeitraject ‘Datagedreven werken’, waaraan 10 Oost-Vlaamse lokale besturen deelnamen. In dit traject lag de focus op kennisopbouw, samenwerking en praktische toepassingen. Joachim bespreekt de successen, zoals het verbeteren van datagebruik bij beleidsvorming, en de uitdagingen, waaronder de ontsluiting van data en het creëren van intern draagvlak. Hij licht toe hoe lokale besturen concrete stappen hebben gezet richting een meer datagedreven organisatie en hoe samenwerking hen hielp groeien in dit proces. 

Ziggy Vanlishout en Justine Ottevaere nemen je mee in de wereld van interoperabiliteit en de centrale rol van data.

Wat is het belang van interoperabel samenwerken en welke handvaten zijn er zoals in Vlaanderen om je daarbij te helpen, dat brengen Ziggy en Justine je vanuit het pas opgericht Expertisecentrum Interoperabiliteit. Samen vertalen ze de Interoperable Europe Act naar concrete acties voor je organisatie, zodat je efficiënt en duurzaam data kan inzetten en hergebruiken, over verschillende organisaties heen. Ze stellen je graag het afsprakenkader en standaarden voor aan de hand van concrete voorbeelden en tonen je op die manier welke rollen en verantwoordelijkheden je organisatie kan invullen in de complexe digitale wereld. 

Makkelijker en meer samenwerken op een verantwoorde manier, daar helpen ze je vanuit het Expertisecentrum Interoperabiliteit graag mee vooruit.

Toelichting over provincies.incijfers.be en hoe deze tool, dankzij samenwerking, integratie van verschillende databronnen, het zelf creëren van cijferreeksen en doorgedreven kwaliteitsbewaking, is uitgegroeid tot een onmisbare partner voor iedereen die relevante data zoekt ter ondersteuning van hun beleid. 

Volledige namiddagsessie 14.00 - 16.30 uur 

Met koffiepauze en bezoek aan de standenmarkt in de tentoonstellingsruimte (15.00 tot 15.30)

Benieuwd welke data nuttig zijn voor jouw beleidsvragen en hoe je een effectieve mobiliteitsdatastrategie kunt opbouwen in je gemeente? Dan is deze workshop, waarin je aan de slag gaat met het praktijkhandboek ‘Mobiliteitsdata toepassen bij beleidsvragen voor lokale overheden’, iets voor jou.

Het handboek geeft je een helder overzicht van data-oplossingen en meetmethoden die je kunt inzetten om meer inzicht te krijgen in je beleidsvraag. Ook leer je welke principes belangrijk zijn bij het verwerken, opslaan en visualiseren van deze data. 

Enkele voorbeelden van beleidsvragen zijn:   

• Hoe kan ik gevaarlijke punten en bijna-ongevallen in kaart brengen?  
• Wat is het effect van circulatiemaatregelen?  
• Wat zijn de gevolgen van verkeer op klimaat en luchtkwaliteit in mijn gemeente? 

Aan de hand van tastbare voorbeelden en kleinere gespreksgroepen brengen we de theorie naar de praktijk en delen we ervaringen.  

Dit handboek is het resultaat van een overheidsopdracht die in 2023 vanuit het Smart Flanders programma van het Agentschap Binnenlands Bestuur werd opgezet. De opdracht werd in 2024 uitgevoerd door de opdrachtnemers The New Drive en More Lion. Zij begeleiden de workshop, als experten ter zake. 

Eerst neem je deel aan de workshop 'datavisualisatie', daarna schuif je aan bij de rondetafelgesprekken.

• Workshop ‘Datavisualisatie’ (14.00 - 15.00 uur)
  In deze workshop deelt Floor van Studio Data praktische tips over hoe je data en inzichten op een effectieve en begrijpbare manier kunt communiceren naar zowel burgers als collega's. Hierbij zal datavisualisatie vaak een belangrijke manier van werken zijn. Centraal in deze workshop staan dus de vragen: ‘Hoe selecteer je de benodigde data?’, ‘Hoe kies je de juiste manier om te communiceren?’ en ‘Waarmee hou je rekening bij het communiceren van data?’
   
• Koffiepauze en bezoek aan de standenmarkt in de tentoonstellingsruimte (15.00 - 15.30)
   
• Rondetafelgesprekken: lokale besturen delen goede praktijken (15.30 - 16.30 uur) 
  Je kan ter plaatse kiezen naar welke praktijken je gaat luisteren.

Eerst neem je deel aan de rondetafelgesprekken, daarna volg je de workshop 'Data, privacy en ethiek'. 

• Rondetafelgesprekken: lokale besturen delen goede praktijken (14.00 - 15.00 uur)
  Je kan ter plaatse kiezen naar welke praktijken je gaat luisteren.
   
• Koffiepauze en bezoek aan de standenmarkt in de tentoonstellingsruimte (15.00 - 15.30)
   
• Workshop ‘Data, privacy en ethiek (15.30 - 16.30 uur)
  In deze workshop wordt stilgestaan bij de manier waarop recht en ethiek een rol spelen in het omgaan met data en het gebruik van AI door openbare besturen. Waar houd je het best rekening mee? Welke stappen moeten zeker gezet worden? En hoe pas je jouw organisatie aan zodat recht en ethiek beiden voldoende aandacht krijgen? 

Volledige namiddagsessie 14.00 - 16.30 uur 

Met koffiepauze en bezoek aan de standenmarkt in de tentoonstellingsruimte (15.00 tot 15.30)

Gedurende de volledige namiddag neem je deel aan de rondetafelgesprekken, waarbij lokale besturen goede praktijken delen. 
Je kan ter plaatse kiezen naar welke praktijken je gaat luisteren.