Kick-off – Plan Samenleven: naar meer lokale gelijke kansen en sociale cohesie

Regie voeren is een boeiende, maar ook uitdagende opdracht. Hoe ga je als lokaal bestuur concreet aan de slag met die regierol binnen een lokaal diversiteitsbeleid? Welke instrumenten zet je in? Wanneer zet je een samenwerking op? Welke types organisatienetwerken bestaan er? Wie vaardig je af naar een netwerk? Welke actoren betrek je? 

Begeleiding: Peter Cousaert (VVSG) 

Tijdens deze werksessie voor lokale besturen ligt de focus op het toeleiden van specifieke groepen naar sport, met bijzondere aandacht voor vrouwen, personen met een beperking en LGBTI+-gemeenschappen. We beginnen met een sessie van Evy Van Coppenolle van Sportieq, een erkende organisatie die de sportsector ondersteunt bij het creëren van een veilig en genderinclusief sportklimaat. Ze toont welke tools lokale besturen kunnen inzetten om werk te maken van genderinclusieve sport. Met de genderscan kunnen besturen en sportclubs hun beleid rond gender evalueren en ontvangen ze direct toepasbare tips. Wil je drempels verlagen voor gender- en seksediverse personen? Dan is de interactieve Q&A zeker iets voor jou. Bovendien krijgen deelnemers een voorproefje van de nieuwe praktijkgids die Sportieq op 10 december lanceert.

In het tweede deel van de sessie worden deelnemers geïnspireerd door succesvolle praktijken uit Gent en Leuven. Iris De Keyser, coördinator Buurtsport Leuven, licht de werking rond vrouwenparticipatie toe, terwijl Kaat Ketele van de Gentse sportdienst ingaat op hun aanpak voor personen met een beperking en de LGBTI+-gemeenschap. Deze voorbeelden bieden concrete handvatten voor lokale besturen om drempels weg te nemen en inclusieve sportprogramma's te ontwikkelen. Samen verkennen we hoe deze succesvolle initiatieven vertaald kunnen worden naar de eigen gemeente, zodat sport toegankelijk wordt voor iedereen.

Begeleiding: Evy Van Coppenolle (Sportieq), Kaat Ketele (Gent) en Iris De Keyser (Leuven)

In deze ervaringsgerichte workshop ervaar je de kracht van verbindend communiceren. Verbinding is noodzakelijk om verandering te genereren bij de mensen die je wil bereiken. Je krijgt eenvoudige tools in handen waardoor je boodschap wél bij de juiste mensen terechtkomt en je ervaart aan den lijve hoe verbindend communiceren voelt. Een aanrader voor niet-communicatieprofessionals die met minder worsteling en meer zelfzekerheid hun boodschap de wereld in willen sturen en daar de resultaten mee willen behalen die ze voor ogen hebben. 

Begeleiding: Katya Verstraelen 

Veel medewerkers of schepenen hebben een passie voor samenleven en willen zo snel mogelijk actie ondernemen. Maar ze staan er vaak alleen voor of hebben nog andere taken of bevoegdheden. Daardoor hebben ze weinig tijd om een actie uit te werken tot een plan. Ze vinden het moeilijk om langetermijndoelen te formuleren en hun actie op de agenda te krijgen van de relevante administraties, politieke organen of lokale partners. Ze botsen dan op weerstand rond budget, personeel, aandacht en communicatiekanalen. In deze sessie bekijken we de sleutelprocessen in een gemeente en werken we met materiaal uit de lokale praktijk. Wie zijn de sleutelfiguren? Wie is je bondgenoot of tegenstander? Welke organisaties hebben invloed op jouw initiatieven? En hoe maak je een goed actieplan? We staan ook stil bij de basisprincipes van planning, stakeholdersanalyse, contextgericht werken en netwerken. Je gaat naar huis met concrete tips die je meteen kan gebruiken in de praktijk. 

Deze sessie is exclusief voor lokale besturen 

Begeleiding: Veerle De Beuckeleer (Graslelie) 

Sociale media en hun algoritmen manipuleren onophoudelijk onze kinderen en jongeren. Hoewel sociale media hen talloze kansen bieden, zoals het ontdekken van nieuwe interesses en het opbouwen van sociale netwerken, schuilt er ook een donkere kant waar we vaak te weinig bij stilstaan. Veel ouders en leerkrachten missen de kennis en expertise om hun kinderen effectief te begeleiden, waardoor jongeren vaak te vrij gelaten worden om te experimenteren met alle gevolgen van dien. Normvervaging, polarisering en extremisme krijgen de bovenhand.  

In deze sessie duiken we dieper in een aantal apps en platformen en belichten we valkuilen die aanleiding kunnen geven tot schending van de privacy, online pestgedrag, extreme ideeën en cybercriminaliteit als slachtoffer én als dader. Zowel op lokaal als op regionaal en federaal niveau is er nood aan sensibilisering en preventie van kinderen, jongeren, hun ouders, opvoeders en leerkrachten. Met enkele handvatten leggen we de basis om met deze thema's als lokaal bestuur aan de slag te gaan. 

Begeleiding: Nore Noyens (Sint-Niklaas) en Mathieu Verschraege (Mediavista) 

Het lokaal activeringspact is een incentive voor lokale besturen om extra inspanningen te leveren om leefloongerechtigde te activeren. Het doel is om de uitstroom op kortere termijn naar werk van leefloongerechtigden te bevorderen. De oproep werd een eerste maal opengesteld in 2023 en werd verlengd in 2024. We willen de ervaringen in de regio Mechelen uit deze oproep delen met de nadruk op de geleerde lessen uit het verloop van het eerste lokaal activeringspact en de impact van het lokaal activeringspact op de reguliere werking. Daarbij laten we de aanpak van een aantal kleinere besturen en de centrumstad uit onze regio aan bod komen.  

Begeleiders: Pieter Embrechts en Kristin Scharpé (Mechelen), Guido Vangoidsenhoven, (regisseur sociale economie regio Rivierenland) en Hannelore Everaerts (Putte). 

Deze sessie is bedoeld voor lokale besturen die willen starten met omstaandertrainingen of hier al mee bezig zijn. Stad Gent organiseert een intervisie waarbij ervaringen en aanpakken worden uitgewisseld. Tijdens de sessie wordt ook het spel 'Got Your Back' gespeeld onder leiding van Stad Leuven. Vervolgens is er een vragenronde waarin onderwerpen als het organiseren van een omstaandertraining, het activeren van burgers en organisaties, en het vinden van de juiste partners aan bod komen. Andere thema's zijn het bepalen van het publiek en het kiezen tussen een brede of thematische aanpak van ongewenst gedrag. 

Begeleiding: Katrien Staelens (Gent) en Yassin El Attar (Leuven) 

Verder oefenen op Nederlands in de vrije tijd, hoeft niet saai te zijn! Wist je dat kinderen en jongeren heel wat taal kunnen opsteken en zich toch heerlijk kunnen amuseren?  

De onderzoekers van Karel de Grote hogeschool vertellen je in deze workshop alles over ‘taalgericht spelen’. Taalgericht spelen is diepgaand inzetten op taalsteun in een activiteit die op een doordachte manier begeleid wordt en in een context die voeding geeft aan spel- en leerkansen voor deelnemers tussen 3 en 18 jaar oud. Tijdens de workshop duiken we in het kader van taalgericht spelen en lichten we toe hoe verantwoordelijken van locaties buitenschoolse kinderopvang of jeugdorganisaties de gids kunnen introduceren bij hun teams! Er zijn bijvoorbeeld handige fiches om een team kennis te laten maken met het kader van ‘taalgericht spelen’ en in de inspiratiegids vind je ook 26 activiteitenfiches, die begeleiders van vrijetijdsaanbod direct kunnen uitvoeren.  

Kom de Inspiratiegids Taalstimulering Nederlands in de Vrije Tijd ontdekken op de inspiratiedag, en vertrek met een waaier aan mogelijkheden om de inspiratiegids ook te gebruiken in jouw gemeente. 

Begeleiding: Anouk Van Der Wildt (Karel de Grote Hogeschool), José Manuel Gonzalez (Diest) en Aline Vermersch (Eeklo) 

Vrijwilligers zijn het kloppend hart van onze samenleving, zeker als het gaat om de integratie van nieuwkomers in België. Zonder hun passie en belangeloze inzet zouden veel lokale initiatieven stilvallen. Maar hoe vind je die enthousiaste vrijwilligers die zich inzetten voor een sterker en inclusiever Vlaanderen, vooral in een steeds meer polariserende maatschappij? En hoe kan jij dit allemaal succesvol managen bovenop je dagelijkse workload ? 

Tijdens deze inspiratiesessie deelt Els Maris praktische tips hoe je geëngageerde vrijwilligers aantrekt en hun betrokkenheid vergroot. Els heeft jarenlang op professionele wijze vrijwilligers gecoacht en begeleid en combineert deze expertise met haar eigen inzet als vrijwilliger, waar ze nieuwkomers in België helpt bij hun integratieproces. 

Begeleiding : Els Maris (BE.INCLUSIVE, Diversity & Inclusion Professional én zelf ook een actieve vrijwilliger die nieuwkomers in België begeleidt) 

Je organiseert een mooi aanbod dat voor mensen met een migratieachtergrond zeker nuttig is. En nu de mensen nog… Soms komen ze niet, soms geven ze aan niet geïnteresseerd te zijn. Wat kun je doen om een gepast aanbod te organiseren dat de mensen aanspreekt voor wie het van belang is. We kijken naar enkele voorbeelden. Je krijgt tips.    

Begeleiding: Désirée Derksen (AMAL vzw) 

In deze werksessie onderzoeken we de rol van mentoring om werkzoekenden met een migratieachtergrond succesvol te begeleiden naar de arbeidsmarkt. Samen met twee belangrijke partners—FMDO in samenwerking met Stad Oostende en Duo for a Job met Stad Aalst—wordt gekeken naar inspirerende praktijkvoorbeelden en effectieve aanpakken. Doelstelling van de sessie De sessie biedt lokale besturen inzicht in hoe ze mentorschapsprogramma's kunnen opzetten of versterken om de kloof naar werk te dichten. We gaan in op methodieken, uitdagingen en kansen die zich voordoen bij het inzetten van mentoren. Deze mentoren, vaak met een rijke professionele en persoonlijke ervaring, spelen een cruciale rol in het begeleiden van werkzoekenden richting werk. 

Begeleiding: Oostende FMDO, Duo for a Job, Johannes Rumbaut & Saar De Schrijver (Aalst) 

Lio.Vlaanderen van Casa Rosa is de naam van de nieuwe interactieve tool die lokale beleidsmakers ondersteunt bij LGBTIA+ inclusie. Deze digitale gids biedt praktische handvatten voor onderwerpen zoals toegankelijk sanitair, inclusieve communicatie, en het bevorderen van meldingsbereidheid bij discriminatie. Het project richt zich op het delen van kennis en werkkaders die juridisch onderbouwd zijn, zodat lokale medewerkers sneller en effectiever aan de slag kunnen. Lio Vlaanderen is toegankelijk voor alle Vlaamse steden en gemeenten en bevat 15 uitgewerkte werkkaders op basis van 40 geïdentificeerde knelpunten. Het doel is om inclusie te versterken en beleidsvorming te versnellen. 

Tijdens deze werksessie zullen we dieper ingaan op hoe lokale besturen de toolbox kunnen inzetten voor beleidsontwikkeling, sensibilisering en concrete acties. We bespreken praktische voorbeelden en leren hoe de instrumenten uit de toolbox aangepast kunnen worden aan de lokale context om inclusie te versterken. 

Breng zeker je laptop mee om optimaal kennis te maken met Lio! 

Begeleiding: Lisa Vandenbroucke en Elio De Bolle (Casa Rosa) 

In deze werksessie richten we ons op de praktijk van brugfiguren en hoe zij de samenwerking tussen scholen, ouders en de gemeenschap versterken. We gaan dieper in op twee verschillende types brugfiguren: de beroepskrachten en de vrijwilliger. We bespreken hoe zij in uiteenlopende situaties ingezet worden en hoe bovenlokale organisaties zoals het Agentschap Integratie & inburgering en Arktos de lokale besturen en de brugfiguren ondersteunen.

In de Welzijnsregio zetten de samenwerkende gemeenten vrijwilligers in die vanuit de thuiscontext werken aan een constructieve relatie met de school. Zij zorgen voor zowel inhoudelijke als praktische ondersteuning. Zo  staan ze in voor de organisatie van het huiswerk, het leren begrijpen van de werking van het onderwijssysteem, toeleiding naar ondersteuning vanuit de welzijnssector, meegaan naar het oudercontact, een bezoek aan de bibliotheek en zoveel meer.

In Temse speelt de brugfiguur een centrale rol op vier scholen in het versterken van de samenwerking tussen school, ouders en de gemeenschap. Ze werkt aan het verbeteren van de leeromgeving en pakken sociale uitdagingen zoals armoede en diversiteit aan Door regelmatige netwerkmomenten en intervisies versterken de brugfiguren, de lokale besturen en de partnerorganisatie hun samenwerking. Zo kunnen ze gezinnen nog beter ondersteunen.

Begeleiding: IGS Welzijnsregio Noord Limburg, Hebe Tempels( Temse), Arktos, Agentschap Integratie & Inburgering

In deze interactieve werksessie gaan we samen met lokale besturen aan de slag om het vrijetijdsaanbod voor kinderen en jongeren met een beperking te verbeteren. De focus ligt op het verkennen van knelpunten in de toegankelijkheid van het bestaande aanbod en het identificeren van mogelijkheden om inclusie te versterken. We bespreken thema's zoals: het belang van toegankelijke en inclusieve vrijetijdsinitiatieven, hoe gemeenten samen kunnen werken met doorverwijzers, (vakantie)organisaties en ouders. De rol van brugfiguren die vraag en aanbod kunnen verbinden en ondersteunen.  Je maakt bovendien kennis met enkele succesvolle praktijken en initiatieven die de deelname van kinderen en jongeren met een beperking bevorderen. 

Tijdens de sessie krijgen deelnemers handvatten aangereikt om een inclusiever beleid op te zetten binnen hun eigen werking en leren ze over de verschillende vormen van ondersteuning en samenwerking die beschikbaar zijn. 

Begeleiding: jeugddienst Gent, Oranje vzw

Hoe kunnen we binnen Plan Samenleven impactgerichter werken?  

AP Hogeschool ondersteunt de cluster welzijn van de stad Sint-Niklaas in de opbouw van expertise inzake impactgericht werken en sociale impactevaluaties. Ze doen dit door: het bieden van vorming aan een diverse groep van coördinatoren en professionals, een intensieve begeleiding om zo interne capaciteit op te bouwen en het formuleren van advies. 

Samen lichten zij hun samenwerking en aanpak toe en delen de geleerde lessen. 

Ben je op zoek naar inspiratie rond impactgericht werken? Dan is deze sessie iets voor jou. 

Begeleiding: Sara Van den Bossche (Sint-Niklaas), Pieter Cools (AP Hogeschool) 

Verder oefenen op Nederlands in de vrije tijd, hoeft niet saai te zijn! Wist je dat kinderen en jongeren heel wat taal kunnen opsteken en zich toch heerlijk kunnen amuseren?  

De onderzoekers van Karel de Grote hogeschool vertellen je in deze workshop alles over ‘taalgericht spelen’. Taalgericht spelen is diepgaand inzetten op taalsteun in een activiteit die op een doordachte manier begeleid wordt en in een context die voeding geeft aan spel- en leerkansen voor deelnemers tussen 3 en 18 jaar oud. Tijdens de workshop duiken we in het kader van taalgericht spelen en lichten we toe hoe verantwoordelijken van locaties buitenschoolse kinderopvang of jeugdorganisaties de gids kunnen introduceren bij hun teams! Er zijn bijvoorbeeld handige fiches om een team kennis te laten maken met het kader van ‘taalgericht spelen’ en in de inspiratiegids vind je ook 26 activiteitenfiches, die begeleiders van vrijetijdsaanbod direct kunnen uitvoeren.  

Kom de Inspiratiegids Taalstimulering Nederlands in de Vrije Tijd ontdekken op de inspiratiedag, en vertrek met een waaier aan mogelijkheden om de inspiratiegids ook te gebruiken in jouw gemeente. 

Begeleiding: Anouk Van Der Wildt (Karel de Grote Hogeschool), José Manuel Gonzalez (Diest) en Aline Vermersch (Eeklo) 

Vrijwilligers zijn het kloppend hart van onze samenleving, zeker als het gaat om de integratie van nieuwkomers in België. Zonder hun passie en belangeloze inzet zouden veel lokale initiatieven stilvallen. Maar hoe vind je die enthousiaste vrijwilligers die zich inzetten voor een sterker en inclusiever Vlaanderen, vooral in een steeds meer polariserende maatschappij? En hoe kan jij dit allemaal succesvol managen bovenop je dagelijkse workload ? 

Tijdens deze inspiratiesessie deelt Els Maris praktische tips hoe je geëngageerde vrijwilligers aantrekt en hun betrokkenheid vergroot. Els heeft jarenlang op professionele wijze vrijwilligers gecoacht en begeleid en combineert deze expertise met haar eigen inzet als vrijwilliger, waar ze nieuwkomers in België helpt bij hun integratieproces. 

Begeleiding : Els Maris (BE.INCLUSIVE, Diversity & Inclusion Professional én zelf ook een actieve vrijwilliger die nieuwkomers in België begeleidt) 

Je organiseert een mooi aanbod dat voor mensen met een migratieachtergrond zeker nuttig is. En nu de mensen nog… Soms komen ze niet, soms geven ze aan niet geïnteresseerd te zijn. Wat kun je doen om een gepast aanbod te organiseren dat de mensen aanspreekt voor wie het van belang is. We kijken naar enkele voorbeelden. Je krijgt tips.    

Begeleiding: Désirée Derksen (AMAL vzw) 

Lio.Vlaanderen van Casa Rosa is de naam van de nieuwe interactieve tool die lokale beleidsmakers ondersteunt bij LGBTIA+ inclusie. Deze digitale gids biedt praktische handvatten voor onderwerpen zoals toegankelijk sanitair, inclusieve communicatie, en het bevorderen van meldingsbereidheid bij discriminatie. Het project richt zich op het delen van kennis en werkkaders die juridisch onderbouwd zijn, zodat lokale medewerkers sneller en effectiever aan de slag kunnen. Lio Vlaanderen is toegankelijk voor alle Vlaamse steden en gemeenten en bevat 15 uitgewerkte werkkaders op basis van 40 geïdentificeerde knelpunten. Het doel is om inclusie te versterken en beleidsvorming te versnellen.  

Tijdens deze werksessie zullen we dieper ingaan op hoe lokale besturen de toolbox kunnen inzetten voor beleidsontwikkeling, sensibilisering en concrete acties. We bespreken praktische voorbeelden en leren hoe de instrumenten uit de toolbox aangepast kunnen worden aan de lokale context om inclusie te versterken. 

Breng zeker je laptop mee om optimaal kennis te maken met Lio! 

Begeleiding: Lisa Vandenbroucke en Elio De Bolle (Casa Rosa) 

Stad Hasselt zet samen met verschillende scholengroepen van het secundair onderwijs in op brugfiguren. De brugfiguren versterken de schakel school-gezin-leerling en werken zo op verschillende niveaus aan ouderbetrokkenheid. Ook sensibilisering van de schoolteams maakt hier deel van uit. Intussen zijn de brugfiguren goed ingebed en vonden er op één jaar tijd maar liefst 929 interventies (individueel en in groep) plaats op 12 verschillende scholen. Waar liggen de successen en wat zijn uitdagingen? We lichten het graag toe in één van de sessies. 

In Zuid-West Vlaanderen opteerden de lokale besturen van W13 met de middelen van Plan Samenleven en lokale middelen dan weer voor een regionale aanpak. Samen met lokale besturen, het CAW en experten uit Gent en Oostende werd voorbereidend werk gedaan om een regionale pool van brugfiguren in Zuid-West-Vlaanderen op te richten. Deze brugfiguren bieden jongeren (12-18 jaar) en hun gezin in kwetsbare situaties ondersteuning op maat, en vormen een absolute meeerwaarde inde regio. De brugfiguren gaan aan de slag met de jongeren en hun gezin. Dit gebeurt in nauwe samenwerking met CAW Zuid-West-Vlaanderen, dat aanvullende hulpverlening aanbiedt. Het Agentschap Integratie en Inburgering ondersteunt deze werking.

Begeleiding: Emma Vandyck en Thomas Michiels (Hasselt), Sofie Delaere (Wevelgem) of Talitha Hollander (W13)

Tijdens de inspiratiesessie nemen Emma (coördinator Vrijetijdspunt) en Maarten (brugfiguur cultuur) jullie mee in hoe ze cultuur, sport en jeugd verbinden via een dienst overschrijdende aanpak. Ze presenteren het Vrijetijdspunt, een fysiek aanspreekpunt waar jong en oud persoonlijk vrijetijds-advies en -ondersteuning krijgen. Ze delen tijdens de sessie hun bevindingen en uitdagingen die ze tijdens dit experiment meemaken.  

In het tweede deel van de sessie gaan we dieper in op hoe ze inzetten op het verbreden van de culturele deelnames, aan de hand van praktijkvoorbeelden leggen ze uit hoe ze via projecten op maat van klasgroepen culturele kruispunten creëren tussen het bijzonder onderwijs en cultuurpartners. Daarnaast bespreken ze hoe ze werken aan talentontwikkeling van jongeren. Zo introduceren ze de VTS-methode, een techniek om creatief kijken en groepsdynamiek te stimuleren. 

Begeleiding: Emma Pauwels en Maarten Vandecaveye (Kortrijk)  

De burger verwacht steeds meer van onze dienstverlening. En die ontstaat niet vanzelf; net zoals een product wordt dienstverlening ontworpen, rekening houdend met het gedrag en de verwachtingen van de gebruikers. 

In deze sessie leer je hoe je dat doet. Je ontdekt de basisprincipes van service design en je krijgt mee hoe je je dienstverlening modelleert vanuit een gebruikersstandpunt. 

Na deze sessie kijk je anders naar je dienstverlening en ga je je naar huis met concrete tools om ze te verbeteren. Alles, ook deze dag, draait om dienstverlening! Zin om Service Designer te worden? Mis deze kans niet en versterk je eigen aanpak! 

Begeleiding: Sofie Van den Bussche & Eric De Houwer (VVSG)